غربالگری در دوران بارداری یکی از ضروری‌ترین مواردی است که تمامی مادران قبل از به دنیا آمدن فرزند خود باید به سراغ آن بروند. هدف از غربالگری در دوران بارداری ارائه اطلاعاتی در خصوص سلامت جنین بوده و علاوه بر این انجام این تست‌ها می‌توانند در خصوص مراقبت‌های دوران بارداری و حتی رشد جنین کمک شایانی داشته باشند.
چه تعداد غربالگری در دوران بارداری داریم؟
بعد از مراجعه به بهترین متخصص زنان در سعادت آباد، پزشک برای شما آزمایشات دوران بارداری را تجویز خواهد کرد که هر یک از آن‌ها در دوره‌های زمانی متفاوتی در طول بارداری انجام می‌شوند. به صورت کلی لیست آزمایش‌های غربالگری دوران بارداری به شرح زیر می‌باشد:
- غربالگری ژنتیکی در دوران بارداری
این غربالگری می‌تواند اختلالات متنوع ژنتیکی را در جنین تشخیص دهد.
- آزمایشات ماه اول بارداری
این آزمایش‌ها ترکیبی از سونوگرافی بارداری و آزمایش خون مادر خواهد بود. این نوع از آزمایش‌ها می‌توانند خطر ابتلای جنین به نقص مادرزادی را تشخیص دهند.
- آزمایشات سه ماه دوم
غربالگری سه ماهه دوم بارداری می‌تواند شامل چند آزمایش خون باشد. این دسته از آزمایشات نیز می‌توانند اختلالات ژنتیکی خاص و یا نقص مادرزادی را در جنین تشخیص دهند.
به این نکته توجه داشته باشید پزشک ممکن است برای بررسی رشد طبیعی جنین، به دست آوردن تاریخ زایمان و حتی بررسی ناهنجاری‌های ساختاری در جنین، سونوگرافی را در زمان‌های مختلفی برای مادر تجویز کند. لیست آزمایشات و سونوگرافی‌های دوران بارداری که به صورت مجزا ممکن است تجویز شوند به شرح زیر هستند:
- آمنیوسنتز
- آزمایش گلوکز
- نظارت بر جنین
- کشت استرپتوکوک گروه B
- نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS)
بیشتر بخوانید: مراقبت های سه ماه سوم بارداری
آزمایش‌های غربالگری سه ماهه‌ی اول بارداری
غربالگری در دوران بارداری در سه ماهه اول می‌تواند ترکیبی از سونوگرافی جنین و آزمایش خون مادر باشد. این دسته از آزمایش‌ها می‌توانند خطر ابتلای جنین به نقص مادرزادی را تشخیص دهند. به این نکته توجه داشته باشید که این تست‌ها ممکن است به تنهایی و یا به همراه تست‌های دیگر تجویز شوند. غربالگری در این دوره به شرح زیر می‌باشد:
- سونوگرافی اول برای شفافیت نوکال جنین
این سونوگرافی برای بررسی ناحیه پشت گردن جنین از لحاظ افزایش مایع و یا ضخیم شدن تجویز خواهد شد.
- سونوگرافی دوم برای تعیین استخوان بینی
در برخی از نوزادان ناهنجاری استخوان بینی به وجود می‌آید که این سونوگرافی می‌تواند به سراغ تشخیص ناهنجاری کروموزومی اعم از سندروم داون کمک شایانی کند. این سونوگرافی باید در هفته 11 الی 13 بارداری انجام شود.
- آزمایش خون
این نوع آزمایش می‌تواند دو ماده اصلی در خون مادر را اندازه‌گیری کند.
به این نکته توجه داشته باشید که سونوگرافی شفافیت گردن و آزمایش خون مادر توانایی بسیار بیشتری را در خصوص تعیین نقص مادرزادی در این دوران دارند. با این آزمایش‌ها می‌توان سندرم داون و تریزومی 18 را مورد بررسی قرار داد. در صورتی که تست‌های این دوره غیرطبیعی باشند ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای شما تجویز کند. این آزمایش‌ها عبارت‌اند از نمونه برداری پرزهای کوریونی، آمنیوسنتز، DNA جنین بدون سلول یا دیگر سونوگرافی‌ها.
آزمایش های غربالگری سه ماهه‌ی دوم بارداری
غربالگری در دوران بارداری در سه ماهه دوم شامل چند آزمایش خون برای مادر می‌باشد. این نوع از غربالگری معمولاً در بین هفته‌های 15 الی 20 بارداری باید انجام شوند؛ البته برخی از این آزمایش‌ها در بین هفته‌های 16 الی 18 نیز انجام می‌شوند. آزمایش خون در این دوره به خوبی می‌تواند جنین با شرایط ژنتیک خاص و یا نقص مادرزادی را تشخیص دهند. تست‌های این دوره عبارت‌اند از:
- غربالگری AFP
این آزمایش خون که برخی از متخصصین آن را به نام AFP خون مادر نیز می‌شناسند می‌تواند AFP موجود در خون مادر را اندازه‌گیری کند. این ماده در حقیقت پروتئینی است که توسط کبد جنین تولید می‌شود و در اطراف مایع آمنیوتیک وجود دارد.
- غربالگری کواد مارکر
این غربالگری در این دوره می‌تواند بیماری‌های احتمالی اعم از ادوارد و پاتو، سندروم داون، نقص لوله عصبی و نقص دیواره شکم را مورد بررسی قرار دهد. در صورتی که نتیجه این آزمایش احتمال وجود یکی از بیماری‌ها را تایید کند ممکن است پزشک، آزمایش‌های دیگر و تخصصی‌تری را برای مادر تجویز کند.
انواع غربالگری‌های مهم برای جنین
به صورت کلی تست‌های غربالگری مهم برای جنین به شرح زیر می‌باشد:
- آزمایش خون مادر
- غربالگری برای 11 وضعیت فیزیکی
- غربالگری تشخیص بیماری‌های عفونی اعم از هپاتیت B، HIV و سیفلیس
- غربالگری در خصوص تشخیص نشانگان داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتاو
- غربالگری ارثی برای بررسی وجود سلول داسی شکل، تالاسمی و سایر اختلالات هموگلوبین
چه زمانی باید آزمایش غربالگری قبل از تولد را انجام دهیم؟
همان طور که متوجه شده‌اید، آزمایش‌های متنوعی در دوران بارداری برای مادر تجویز می‌شود که انجام منظم و به موقع هر یک از این تست‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد. با توجه به گفته متخصصین این آزمایش‌ها باید در زمان‌های زیر انجام شوند:
- غربالگری در دوران بارداری برای تشخیص سلول داسی شکل و تالاسمی جنین باید قبل از هفته 10 بارداری انجام شود.
- آزمایش خون برای تشخیص HIV، هپاتیت B و سیفلیس باید در اوایل دوران بارداری انجام شود.
- در هفته‌های 11 الی 14 بارداری باید به سراغ انجام تست های سندروم داون، سندرم ادواردز و سندرم پاتاو رفت.
- پزشک در هفته 18 تا 21 بارداری غربالگری بررسی رشد جنین را برای مادر تجویز می‌کند که در یک اسکن 20 هفته ای انجام می‌شود.
هزینه آزمایش غربالگری
هزینه‌ای که شما باید برای غربالگری در دوران هزینه آزمایش غربالگریبارداری پرداخت کنید با توجه به سه ماهه اول، دوم و سوم متفاوت خواهد بود، زیرا هر یک از این تست‌ها دارای روش‌های متنوعی می‌باشند.
- هزینه غربالگری در دوران بارداری در سه ماهه اول
معمولاً این هزینه برای مادر زیر 1 میلیون تومان برآورد خواهد شد. لازم به ذکر است این هزینه با توجه به پارمترهای متنوعی اعم از نوع بیمه، آزمایش مورد نظر، مرکز سونوگرافی و… افزایش و یا کاهش خواهد داشت.
- هزینه غربالگری در دوران بارداری در سه ماهه دوم
در صورتی که در تست‌های شما نتیجه غیر طبیعی یافت شود و پزشک برای شما تست‌های تخصصی‌تری را تجویز کند، بدون شک هزینه‌ای که باید در این راه پرداخت کنید به صورت چشمگیری افزایش خواهد داشت. این هزینه نیز با توجه به نوع بیمه، نوع مرکز برای انجام تست و… متغیر می‌باشد.
- هزینه غربالگری ژنتیکی
به این نکته توجه داشته باشید این غربالگری به دلیل داشتن حساسیت بالاتر نسبت به دیگر تست‌ها و نیازمندی آن به تجهیزات پیشرفته‌تر، بدون شک هزینه بیشتری را نیز خواهد داشت. هزینه این غربالگری نیز، به صورت کامل تحت پوشش بیمه‌های دولتی قرار نخواهد گرفت.
