هیسترکتومی رادیکال یک روش تهاجمی و قطعی برای درمان مشکلات مربوط به رحم و تخمدان است که به عنوان آخرین خط درمان کاربرد دارد. این روش یکی از انواع هیسترکتومی است که در آن، رحم و سایر قسمتهای مرتبط با آن برداشته میشود. زمانی که پزشک قصد دارد به منظور درمان کامل، تمام قسمتهای سیستم تناسلی را خارج کند، از هیسترکتومی رادیکال یا گسترده استفاده میکند. در ادامه با نحوه انجام، مزایا و عوارض این نوع از جراحی هیسترکتومی آشنا میشویم.
هیسترکتومی رادیکال چیست؟
یکی از شایعترین بیماریهای مختص زنان، سرطان دهانه رحم یا سرطان سرویکس است که ممکن است عوامل مختلفی داشته باشد. در بسیاری از موارد ویروس پاپیلوما انسانی یا HPV که همان عامل ویروسی زگیل تناسلی است، با اختلال در سیستم ایمنی موجب ایجاد سرطان دهانه رحم میشود. راه حل نهایی و قطعی برای درمان این عارضه هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم است. بهترین جراح هیسترکتومی در سعادت آباد با توجه به تشخیص خود و این که باید چه بخشهایی از سیستم تناسلی خارج شود، نوع هیسترکتومی را مشخص میکند. در هیسترکتومی رادیکال، رحم به همراه تمامی اجزای مرتبط برداشته میشود.
هیسترکتومی رادیکال شامل برداشتن رحم، دهانه رحم، تخمدانها، غدد لنفاوی لگنی، لوله فالوپ و … میشود. به همین دلیل است که به آن هیسترکتومی گسترده نیز گفته میشود. زمانی که سلولهای سرطانی در سیستم تناسلی پخش میشوند و به جز دهانه رحم سایر اجزا را نیز درگیر میکنند، به ناچار باید تمام این قسمتها را از بدن برداشت. این روش مزایا و معایبی دارد که برای بیماران بسیار حائز اهمیت است.
هیسترکتومی رادیکال در چه مواردی انجام میشود؟
در صورت ابتلا به سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم لازم است عمل هیسترکتومی به منظور جلوگیری از گسترش سرطان انجام شود. در صورتی بروز عوارض و مشکلاتی شامل موارد زیر، هیسترکتومی رادیکال انجام میشود:
- سرطان: اصلیترین علت انجام هیسترکتومی رادیکال، سرطان دهانه رحم است. اگر پزشک احتمال متاستاز یا جابجایی سلولهای سرطانی در سایر اعضای تناسلی را بدهد، تمام قسمتها را در عمل جراحی از بدن بیمار خارج خواهد کرد.
- فیبروم رحم: فیبروم رحم توده غیر سرطانی است که در زنان باعث ایجاد درد و خونریزی میشود.
- پرولاپس رحم: در صورتی که سرطان دهانه رحم باعث افتادگی رحم شده و به نواحی مرتبط فشار وارد کند، لازم است هیسترکتومی گسترده انجام شود. افتادگی یا پرولاپس رحم ممکن است در اثر چاقی، یائسگی، مشکلات ادراری و رودهای یا فشار لگن نیز اتفاق بیفتد.
- آدنومیوز: زمانی که پوشش خارجی رحم در دیوارههای داخلی رحم رشد کرده و باعث ضخیم شدن دیواره آن شود، رحم دچار خونریزی، درد و التهاب شده و لازم است برداشته شود.
- آندومتریوز: در برخی موارد بافت داخلی یا آندومتریال رحم در سایر بافتها مثلا روی تخمدانها رشد کرده و عوارض غیر طبیعی را ایجاد میکند. در این شرایط خونریزی بین قاعدگی و درد شدید ایجاد میشود که با هیسترکتومی برطرف میشود.
- خونریزی شدید واژینال: زمانی که کیستها و تودههای شکمی، اختلالات هورمونی، عفونتها یا سرطان باعث خونریزی شدید و طولانی مدت میشوند لازم است با برداشتن رحم این عارضه را برطرف کرد.
نحوه انجام هیسترکتومی رادیکال
هیسترکتومی رادیکال با مداخله جراحی کامل و برداشتن تمام اعضای تناسلی داخلی انجام میشود. نحوه انجام این جراحی با صلاحدید پزشک با یکی از سه روش زیر انجام میشود:
- هیسترکتومی شکمی: قدیمیترین روش جراحی هیسترکتومی است که با ایجاد یک برش بزرگ روی شکم انجام میشود و تهاجم بالایی دارد. دوره نقاهت و ریسک عفونت نیز در این روش بالا است.
- هیسترکتومی لاپاراسکوپی: هیسترکتومی لاپاراسکوپی با استفاده از لولههای مجهز به دوربین و ابزارهای جراحی مخصوص انجام میشود و برشهایی کوچک به اندازه یک سوراخ روی شکم ایجاد میکند. همچنین میتوان بدون ایجاد برش از هیسترکتومی واژینال استفاده کرد و از طریق کانال واژن رحم را خارج نمود.
- هیسترکتومی رباتیک: جدیدترین روش هیسترکتومی رادیکال است که به کمک بازوهای رباتیک و کامپیوتر انجام میشود و ریسک عفونت یا خطای پزشکی را به حداقل میرساند.
مزایای هیسترکتومی رادیکال
هیسترکتومی رادیکال با هدف افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی انجام میشود. این روش یک درمان قطعی برای افرادی است که دچار سرطانها، فیبروم یا آندومتریوز شدهاند. این روش خونریزیهای شدید واژن و دردهای مزمن را از بین برده و راحتی را فراهم میکند. بعد از این جراحی دورههای PMS و قاعدگی بعد از هیسترکتومی قطع شده و مشکلات مربوط به آن فرد را آزار نمیدهد. علاوه بر این با استفاده از هیسترکتومی رادیکال احتمال عود مجدد سرطان به حداقل رسیده و دیگر نگرانی وجود ندارد.
عوارض هیسترکتومی رادیکال
هیسترکتومی رادیکال یا گسترده یک جراحی بسیار تهاجمی است و ممکن است عوارض خاص خود را به دنبال داشته باشد. از مهمترین عوارض این جراحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی حین عمل
- احتمال انتقال عفونت
- مشکلات روحی برای خانمها
- درد حین مقاربت در ماههای اول
- یائسگی زودرس و ناباروری کامل
- واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی
- مشکلات گوارشی مثل نفخ، حالت تهوع یا استفراغ
- آسیب به سایر اندامهای داخلی مثل مثانه و کلیه
- علائم یائسگی مثل اختلالات خلقی، خشکی واژن، گرگرفتگی و کاهش میل جنسی
جراحی هیسترکتومی رادیکال با تاثیر گستردهای که بر سیستم تناسلی بانوان بر جای میگذارد، میتواند با اختلالات هورمونی و واکنشهای سیستمیک مختلف همراه باشد. البته از آنجایی که سیستم هورمونی قبل از جراحی نیز دچار اختلال شده، این عوارض ناگهانی و غافلگیرانه نخواهد بود. معمولا پس از گذشت دوره نقاهت به تدریج میزان عوارض کاهش یافته و فرد میتواند زندگی عادی داشته باشد.
نتیجه گیری
هیسترکتومی رادیکال گستردهترین روش برای جراحی هیسترکتومی است که در آن بخشهای بالایی واژن شامل رحم، تخمدانها، لوله فالوپ و … برداشته میشود. افرادی که از این روش استفاده میکنند، درمان قطعی خواهند شد اما ممکن است عوارضی را نیز تجربه کنند. معمولا روش رایج برای هیسترکتومی رادیکال، جراحی لاپاراسکوپی است که عوارض کمتری به همراه دارد. به منظور کاهش عوارض و دریافت نتیجه مطلوب بهتر است به یک جراح مجرب و ماهر در زمینه تخصص زنان مراجعه کنید و مراقبتهای بعد از هیسترکتومی را به دقت اجرا کنید.
سوالات متداول هیسترکتومی رادیکال
چه افرادی کاندید مناسبی برای هیسترکتومی رادیکال هستند؟
معمولا بانوانی که سرطان دهانه رحم دارند، کاندید مناسبی برای هیسترکتومی رادیکال هستند.
علت بزرگ شدن شکم بعد از هیسترکتومی رادیکال چیست؟
بعد از هیسترکتومی رادیکال، بخش قابل توجهی از شکم تخلیه میشود اما به دلیل ایجاد نفخ و مشکلات گوارشی، ممکن است احساس کنید شکم بزرگ شده است. این عارضه با گذشت زمان و تغییر عادات غذایی برطرف میشود.