حاملگی پوچ یا بارداری مولار

حاملگی پوچ که با نام حاملگی مولار و یا بارداری پوچ نیز شناخته شده است زمانی ایجاد می‌شود که در هنگام لقاح تخمک و اسپرم، اختلالات کروموزومی به وجود بیاید و منجر به ایجاد یک تومور غیرسرطانی شود. این تومور مشابه کیسه‌های ریز پر از آب و به شکل خوشه‌ی انگور است. داخل این توده هیچ گونه جنینی رشد نمی‌کند و بارداری به سرعت پایان می‌یابد.

در صورتی که سقط جنین خود به خود صورت نگیرد، باید با روش‌های جراحی برای پایان و درمان این نوع حاملگی اقدام کرد. چرا که در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است عوارض خطرناکی برای مادر ایجاد شود.

انواع بارداری مولار

حاملگی مولار به دو دسته تقسیم می‌شود:

• حاملگی مولار کامل

در این بارداری، هیچ گونه جنینی تشکیل نشده و زمانی ایجاد می‌شود که اسپرم با یک تخمک خالی، لقاح بیابد. با توجه به اینکه تخمک خالی نمی‌تواند منجر به رشد جنین شود در نتیجه تنها بافت جفت شروع به رشد می‌کند که بافتی غیرطبیعی بوده و حاوی کیست‌هایی پر از مایع است. این بافت موجب تولید هورمون بارداری شده و در نتیجه می‌تواند علائمی مشابه بارداری ایجاد نماید و باعث مثبت شدن نتایج اولیه بارداری شود.

• حاملگی مولار جزئي

این حاملگی زمانی که دو اسپرم یک تخمک را بارور نماید، ایجاد می‌شود. در این نوع حاملگی‌ها، جنین دارای یک مجموعه از کروموزوم‌های اضافه است. با اینکه جنین در این بارداری ممکن است شروع به رشد نماید اما رشد ناقصی خواهد داشت و در انتها نمی‌تواند زنده بماند.

علائم بارداری پوچ از چه زمانی شروع می‌شود؟

در برخی موارد بارداری مولار هیچ گونه علامتی ایجاد نمی‌کند اما در مواردی نیز منجر به بروز علائمی می‌شود که شایع‌ترین آنها عبارتند از:

• کم خونی
• بالا رفتن فشار خون
• تورم در ناحیه شکم
• حالت تهوع و استفراغ شدید
• خونریزی واژینال در سه ماهه‌ی اول بارداری
• مشاهده‌ی خروج کیسه‌های انگور مانند از واژن
• بالا بودن غیر طبیعی هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی

این علائم معمولاُ در 3 ماهه‌ی اول بارداری شروع می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بارداری خارج از رحم

علت بارداری مولار

بارداری مولار معمولاُ به دلیل اختلال ژنتیکی در هنگام لقاح بین تخمک و اسپرم ایجاد می‌شود. در بارداری‌های طبیعی 23 کروموزوم از مادر و 23 کروموزوم از پدر دریافت می‌شود تا جنینی با 46 کروموزم شروع به رشد نماید. حاملگی مولار به دلیل عدم تعادل کروموزوم‌ها ایجاد می‌شود. همان طور که اشاره شد در حاملگی مولار کامل، تخمک هیچ گونه کروموزومی نداشته و جنین تنها 23 کروموزوم از اسپرم دریافت می‌نماید. اما در حاملگی مولار جزئی، 2 اسپرم در لقاح نقش دارند و جنین دارای 96 کروموزوم خواهد شد.

تشخیص بارداری پوچ

بارداری پوچ معمولاُ در آزمایش‌های غربالگری در دوران بارداری و آزمایش‌هایی که در سه ماهه‌ی اول انجام می‌شود تشخیص داده خواهد شد. در اغلب موارد طی اولین سونوگرافی از رحم، چندین کیسه پر از مایع به جای مشاهده‌ی جفت دیده می‌شود، در حالی که هیچ گونه جنینی وجود ندارد.

همچنین با بررسی سطح HCG می‌توان حاملگی مولار را تشخیص داد. سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی در حاملگی مولار بسیار بالاتر از حد طبیعی است.

چه کسانی دچار بارداری پوچ می‌شوند؟

بارداری پوچ یک وضعیت نادر است اما ممکن است در هر فردی ایجاد شود. در صورتی که دارای یکی از شرایط زیر باشید، احتمال بارداری پوچ در شما افزایش می‌یابد:

• نژاد آسیایی
• سن بالای 40 سال
• سن کمتر از 20 سال
• سابقه‌ی دو و یا چند سقط جنین
• سابقه‌ی بارداری مولار در حاملگی‌های قبلی

شیوع بارداری مولار چقدر است؟

بارداری مولار ممکن است یک هزارم بارداری‌های را تحت تاثیر قرار دهد. به عبارت دیگر از هر 1000 بارداری ممکن است یک بارداری به بارداری مولار ختم شود.

برای جلوگیری از بارداری پوچ چه بخوریم؟

هیچ روشی جهت جلوگیری از بارداری پوچ وجود ندارد و همان طور که اشاره شد علت بارداری پوچ اختلالات ژنتیکی در هنگام لقاح است.

با توجه به اینکه احتمال بارداری پوچ پس از اولین بارداری مولار افزایش می‌یابد برخی از متخصصین پیشنهاد می‌نمایند جهت جلوگیری از بارداری پوچ در حاملگی بعدی به یک متخصص ژنتیک مراجعه نمائيد تا مشاوره‌ها تخصصی دریافت نمائيد.

احتمال بارداری سالم بعد از بارداری پوچ

در اکثر موارد پس از یک حاملگی مولار، می‌توانید حاملگی طبیعی داشته باشید اما این افراد نسبت به سایر خانم‌ها در معرض خطر بیشتری برای تکرار حاملگی مولار قرار دارند. همان طور که پیشتر اشاره کردیم احتمال وقوع حاملگی پوچ در هر بارداری 1 در 1000 است اما در افرادی که در بارداری قبلی خود یک بارداری پوچ داشته‌اند، احتمال تکرار بارداری پوچ در آنان به 1 در 100 افزایش می‌یابد.

درمان حاملگی پوچ

حاملگی مولار پس از تشخیص باید از بدن خارج شود، در غیر این صورت منجر به بروز عوارض جدی و خطرناک برای مادر خواهد شد. روش‌های خاتمه‌ی حاملگی پوچ بدین صورت است:

• سقط با دارو: مصرف دارو جهت انقباض رحم و خارج شدن محتویات بارداری مولار.
• هیسترکتومی: در موارد نادر ممکن است نیاز باشد رحم به روش جراحی به طور کامل خارج شود.
• روش اتساع و کورتاژ: روش خارج کردن بارداری پوچ به روش اتساع و کورتاژ توسط ساکشن انجام می‌شود. در این روش تمام بافت‌های غیرطبیعی از رحم خارج می‌شود.

با توجه به وضعیت بارداری و تشخیص بهترین متخصص زنان در سعادت آباد مناسب‌ترین روش جهت ختم بارداری مولار به بیماران توصیه می‌شود.

عوارض بارداری مولار

از جمله عوارض بارداری مولار، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شوک
• عفونت خون
• عفونت رحم
• پره اکلامپسی
• باقی ماندن بخش‌های از بافت پس از جراحی که می‌تواند منجر به رشد سلول‌های غیرطبیعی در اطراف رحم شود.
• ایجاد نوعی سرطان به نام کوریوکارسینوما (یک عارضه‌ی نادر که در صورت بروز نیاز به پرتودرمانی و شیمی درمانی جهت درمان است)

سوالات متداول  حاملگی پوچ